به نقل از «مهر»

زمانی که خوزستان یوز ایرانی داشت

تاریخ انتشار: ۱۰ شهریور ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۹۰۱۴۷۷

خبرگزاری مهر؛ گروه استان‌ها - کرامت حافظی: یوز ایرانی یا یوز پلنگ آسیایی با نام علمی (Acinonyx jubatus venaticus) به شدت در معرض انقراض جهانی و در لبه پرتگاه انقراض با درجه حفاظتی ( CR) در فهرست سرخ جهانی ( IUCN Red list) است که در بخش‌های وسیعی از آسیا از شبه جزیره عربستان تا هند زیستگاه این جانور است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

اما یوز ایرانی یا یوز پلنگ آسیایی امروزه تنها در مناطقی از نواحی بیابان‌های مرکزی ایران زیستگاه دارد و این کشور تنها زیستگاه باقی مانده این گونه جانور در حال انقراض در جهان است.

یوز آسیایی ( Asiatic cheetah) در زمان گذشته در خوزستان هم زیست می‌کرد و مانند شیر ایرانی (Persian Lion) در خوزستان بهشت تنوع زیستی خاورمیانه قابل مشاهده بود اما این دو گونه گربه بزرگ در خوزستان انقراض یافته‌اند.

این در حالی است که کماکان در بیابان‌های مرکزی ایران، یوز ایرانی زیست می‌کند و شیر ایرانی با نام علمی (Panthera leo persica ) در جنگل‌های پارک ملی ساسان گیر در گجرات هندوستان در طبیعت زیست می‌کند و در رده در خطر انقراض جهانی (Endangered) قرار دارد و هنوز به طور کامل در جهان انقراض نیافته و چراغ زندگی این دو گونه در جهان همچنان روشن است.

یوز ایرانی و شیر ایرانی در خوزستان با شکار تشریفاتی از میان رفتند؛ جنگل‌های رودخانه‌ای و بیشه‌های کارون، دز، کرخه و مارون و در امتداد این رودها در کوهپایه‌های زاگرس زیستگاه شیر در خوزستان به شمار می‌رود؛ البته اطلاعات و گزارش‌های متعدد شفاهی یا در برخی سفرنامه‌ها مستشرقان در مورد حضور شیر ایرانی در خوزستان ذکر شده است.

آخرین شیر ایرانی در سال ۱۳۲۱ در کوهپایه‌های زاگرس در سردشت دزفول مشاهده شده در حالی که اطلاعات فراوان و اسناد تاریخی متعددی از حضور شیر ایرانی در خوزستان وجود دارد مبنی بر اینکه خوزستان جز مهمترین و آخرین زیستگاه شیر در ایران است اما اطلاعات در مورد یوز در خوزستان محدود به گزارش‌های شفاهی غیر مستند بود.

اما اخیراً گزارش‌های مستند و موثقی از آخرین مشاهدات یوز آسیایی در خوزستان به دست آمده که مربوط به زیستگاه شنزارهای غرب استان است؛ از جمله گزارش مشاهده و شکار یوز در شنزارهای اطراف رود کرخه در اندیمشک در تابستان ۱۳۴۴ توسط مرحوم «چنگیز حلمی» از افسران ارتش که عکس شکار یوز آسیایی به همراه همراهانش سرگرد «ماندگاری» و مردی به نام «هوشنگ کلانتریان» ثبت شد که یک یوز آسیایی پس از شکار شدن روی جیپ ارتش قرار داده شده و از آن تصویر برداری شده است.

گزارش دیگر مربوط به دو لاشه شکار شده از دو یوز آسیایی در تابستان سال بعد یعنی در سال ۱۳۴۵ توسط «علی اتحادی» شکاربان محیط زیست وقت خوزستان است که با همراهی شکاربانان «مرادفر»، «صادقی» و «اشراقیان» در کتاب خاطرات «اتحادی» شکاربان محیط زیست خوزستانی به چاپ رسیده که این دو مورد نیز از خودروهای نظامیان ارتش پس از شنیدن صدای شلیک گلوله در مناطق شنزارهای مرزی ایلام و خوزستان کشف و توقیف شد.

بدین ترتیب مستندات موثقی از حضور یوز آسیایی در شنزارهای خوزستان ثبت شده است.

شنزارهای خوزستان در غرب ایران تا ایلام و نزدیکی کرمانشاه گسترش دارد؛ زیستگاه شنزارهای این استان که از تپه‌های ماسه‌ای و صخره‌ها و کوه‌های کم ارتفاع تشکیل شده و رودخانه کرخه در نزدیکی آن جریان دارد، زیستگاه گونه‌های ارزشمندی است که یوز از آنها تغذیه می‌کرد که از این گونه‌ها می‌توان به آهوی شنی ( Sand gazelle)، انواع جوندگان مانند خرگوش، پرندگان مانند تیهو و حتی قوچ و میش اشاره کرد که این گونه‌ها امروز نیز در منطقه در تعداد کم حضور دارند.

بنابراین حفظ زیستگاه خاص این گونه‌ها بسیار اهمیت دارد و باید از تخریب اکوسیستم با مالچ پاشی و یا کاشت درختان مهاجم کهور آمریکایی و شکار آنها در این مناطق جلوگیری کرد تا اکوسیستم به صورت طبیعی باقی بماند.

هم‌اکنون ایران تنها کشور آسیاست که زیستگاه یوز است و باید تلاش علمی و همت بلندی برای حفظ باقیمانده این گونه و معرفی آن به زیستگاه‌های گذشته یوز انجام شود.

همچنین برای احیا و امنیت زیستگاه‌های جانوری مانند یوز و شیر باید در مقابل خطراتی مانند تخریب، شکار و جاده‌ها ابتدا زیستگاه باید احیا و پویا شود و آنگاه نسبت به پاکسازی آن از مخاطرات اقدام کرد؛ همچنین امید برای احیا گونه‌های در حال انقراض و انقراض یافته و تلاش برای بازگشت آنها به اکوسیستم نباید از میان برود.

نسل امروز باید فرصت حفظ گونه‌های در حال کاهش و در حال انقراض را قدر بداند و حتی مقدمات بازگشت گونه انقراض یافته را باید فراهم کند؛ بنابراین امید است که قدردان تنوع زیستی ارزشمند خوزستان باشیم و از حیات وحش ارزشمند این منطقه مهم مراقبت و حراست و پاسداری کنیم.

استان خوزستان زیستگاه بیش از ۳۹۸ گونه پرنده، ۷۶ گونه پستاندار، ۸۵ گونه خزنده، ۵ گونه دوزیست ،۵۶ گونه ماهی آب‌های داخلی و ۹۰۰ گونه ماهیان خلیج فارس است و جایگاه ویژه ای از نظر تنوع زیستی و تنوع زیستگاه‌ها در جهان دارد.

*فعال محیط زیست

کد خبر 5578181

منبع: مهر

کلیدواژه: یوزپلنگ ایرانی محیط زیست خوزستان حمایت از حیوانات جانوران شگفت انگیز و زیستگاه آنها هفته دولت بوشهر اربعین حسینی اربعین 1401 ویروس کرونا کرمانشاه گرگان قزوین افتتاح طرح عمرانی آمار کرونا اردبیل گناوه خراسان رضوی سانحه تصادف شیر ایرانی یوز ایرانی یوز آسیایی گونه ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۹۰۱۴۷۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

شکار یک پلنگ ایرانی توسط یک تبعه پاکستان (+عکس)

به‌تازگی تصویری در شبکه‌های اجتماعی، مبنی‌بر شکار یک پلنگ ایرانی در پارک ملی هِنگول بلوچستان پاکستان، منتشر شده است. این نژاد از پلنگ در معرض خطر انقراض است.

به گزارش فارس، پلنگ ایرانی پس از انقراض ببر مازندران و شیر ایرانی، بزرگترین گربه‌سان کشور به شمار می‌رود. کمبود طعمه در اثر شکار غیر مجاز و بی رویه، تخریب زیستگاه طبیعی پلنگ به دلیل توسعه فعالیت‌های انسانی، کشته شدن پلنگ‌ها به دست افراد محلی و شکارچیان متخلف باعث شده است که این گربه‌سان ایرانی به سمت انقراض برود.

«پلنگ در هر کجا به دام‌ها خسارت بزند از طریق صندوق توسعه محیط زیست خسارت آن پرداخت می‌شود.» این گفته کامبیز محسن سلطانی رئیس اداره محیط زیست نوشهر به خبرنگار فارس بود.

در نتیجه تقابل پلنگ با انسان و آسیب‌پذیری این گونه کمیاب در سال‌های اخیر به شدت افزایش یافته است.

کمبود طعمه‌های پلنگ در اثر شکار بی‌رویه و تخریب عرصه‌های طبیعی از عوامل مهم کاهش جمعیت و افزایش حمله پلنگ به دام‌های اهلی و تقابل این گونه با انسان بوده است.

«در بخش گسترده‌ای از محدوده پراکنش پلنگ، به‌ویژه در منطقه زاگرس با کمبود طعمه و به‌تبع آن تعارض بین پلنگ و دام‌های اهلی و دامداران روبه‌رو هستیم.» این گفته حسن اکبری معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان محیط زیست می‌گوید.

کانال عصر ایران در تلگرام